Już w najbliższą niedzielę, 18 maja 2025 roku, Polacy wybiorą Prezydenta Rzeczypospolitej. Zanim jednak ruszymy do lokali wyborczych, czeka nas tzw. cisza wyborcza – czyli czas, w którym wszelka agitacja polityczna jest zakazana. To ważny element procesu demokratycznego, który ma zapewnić wyborcom spokój i przestrzeń do samodzielnego podjęcia decyzji.
Kiedy zaczyna się cisza wyborcza i ile trwa?
Cisza wyborcza rozpoczyna się o północy z piątku (16 maja) na sobotę (17 maja), czyli na 24 godziny przed dniem głosowania, i trwa do zakończenia głosowania w niedzielę, 18 maja o godzinie 21:00. Jeśli któraś z komisji wyborczych będzie pracować dłużej (np. z powodu awarii lub innych zakłóceń), cisza zostaje automatycznie przedłużona.
Czego w tym czasie nie wolno robić?
Zgodnie z przepisami Kodeksu wyborczego, w czasie ciszy wyborczej obowiązuje zakaz prowadzenia jakiejkolwiek agitacji wyborczej. Oznacza to, że nie można:
-
organizować wieców, przemówień, marszów czy innych wydarzeń o charakterze politycznym,
-
rozdawać ulotek, wieszać plakatów ani roznosić materiałów wyborczych,
-
publikować w internecie jakichkolwiek treści promujących kandydatów – dotyczy to także prywatnych wpisów w mediach społecznościowych,
-
komentować lub udostępniać postów związanych z wyborami – nawet w dobrej wierze,
-
eksponować symboli komitetów wyborczych, także w miejscach publicznych czy lokalach wyborczych (np. koszulek, toreb z logo kandydata, gadżetów itp.),
-
poruszać się pojazdami z naklejkami, banerami lub nagłośnieniem emitującym hasła wyborcze.
Warto pamiętać, że naruszenie tych zakazów może zostać uznane za wykroczenie.
Zakaz publikacji sondaży – możliwe bardzo wysokie grzywny
Jednym z najbardziej rygorystycznie traktowanych przepisów ciszy wyborczej jest zakaz publikowania wyników sondaży – zarówno przedwyborczych, jak i tych dotyczących frekwencji czy przewidywań co do wyników.
Złamanie tego zakazu to nie wykroczenie, lecz przestępstwo, za które grozi kara grzywny w wysokości od 500 tysięcy do nawet 1 miliona złotych.
PKW przypomina, że publikacja to nie tylko artykuł w mediach – ale także np. wpis na Facebooku, Instagramie czy nawet udostępnienie cudzej treści w relacji lub komentarzu.
Czy wcześniejsze materiały trzeba usuwać?
Nie. Treści wyborcze opublikowane przed rozpoczęciem ciszy nie muszą być usuwane – ale nie można ich edytować, przenosić ani ponownie publikować. Przesuwanie starego posta na wyższą pozycję, zmiana zdjęcia w banerze czy nawet ponowne „wrzucenie” tej samej treści może zostać potraktowane jako prowadzenie agitacji.
Kto nadzoruje przestrzeganie ciszy wyborczej?
Zgłoszenia dotyczące naruszeń trafiają do:
-
Policji – to ona zajmuje się dokumentowaniem wykroczeń i interwencją w nagłych przypadkach,
-
Prokuratury – w sytuacji popełnienia przestępstw (np. publikacja sondaży),
-
sądów – które ostatecznie rozstrzygają, czy doszło do złamania prawa i jaka kara powinna zostać wymierzona.
Podstawa prawna: Kodeks wyborczy, art. 107
-
§ 1. Na 24 godziny przed dniem głosowania oraz w dniu wyborów obowiązuje zakaz prowadzenia agitacji wyborczej, w tym zwoływania zgromadzeń, organizowania pochodów, manifestacji, wygłaszania przemówień i rozpowszechniania materiałów wyborczych.
-
§ 2. W lokalu wyborczym oraz na terenie budynku, w którym się on znajduje, obowiązuje całkowity zakaz agitacji.
Cisza wyborcza to czas wyciszenia emocji i refleksji. Zamiast debat i postów politycznych – warto wtedy spokojnie przeanalizować programy kandydatów i przygotować się do oddania głosu. Cisza nie jest przeszkodą – to ważna część demokratycznych procedur.
