Kancelaria Prezesa Rady Ministrów (KPRM) zażądała zwrotu dotacji z budżetu państwa od 37 organizacji pozarządowych, które nieprawidłowo zrealizowały powierzone im projekty. Łączna kwota do zwrotu to aż 49 milionów złotych. Wśród podmiotów, które znalazły się na celowniku kontrolerów, jest katowicka Fundacja Edukacja bez Granic. Organizacja miała stworzyć w Mysłowicach pierwsze w Polsce niepubliczne liceum sportowe dla uczniów z niepełnosprawnościami ruchowymi. Zamiast tego – jak wynika z kontroli – naraziła się na poważne zarzuty dotyczące nieprawidłowości finansowych i organizacyjnych.
Fundacja Edukacja bez Granic w 2023 roku otrzymała z budżetu państwa 4 miliony złotych na remont i adaptację budynku przy ul. Jasińskiego 2 w Mysłowicach. Środki te miały stanowić 92,69% wartości projektu, a wkład własny fundacji miał wynieść 315 620 zł. Celem było utworzenie liceum sportowego dla młodzieży z niepełnosprawnościami. Niestety, jak wykazała kontrola przeprowadzona przez KPRM w kwietniu 2024 roku, fundacja nie wywiązała się z umowy.
Zgodnie z umową, prace remontowe miały zostać zakończone do 31 grudnia 2023 roku. Tymczasem do dziś budynek nie jest gotowy. Fundacja tłumaczyła, że prace elewacyjne w grudniu byłyby nieefektywne ze względu na niskie temperatury, dlatego środki przeznaczone na ten cel zostały przesunięte na inne roboty. To jednak naruszyło postanowienia umowy. Kontrolerzy wykazali również, że fundacja nie miała tytułu prawnego do budynku, a prace rozpoczęła jeszcze przed podpisaniem umowy z KPRM.
Kontrola ujawniła szereg nieprawidłowości w zarządzaniu środkami publicznymi. Fundacja wykorzystywała rachunek bankowy przeznaczony wyłącznie na wydatki związane z dotacją do innych operacji na łączną kwotę ponad 728 tysięcy złotych. Co więcej, środki z dotacji zostały przeznaczone na spłatę ponad 600 tysięcy złotych pożyczki, którą fundacja zaciągnęła na zakup materiałów budowlanych. Kontrolerzy zwrócili również uwagę na brak dokumentacji potwierdzającej płatności za faktury na kwotę 70 tysięcy złotych.
Prezes fundacji, Maciej Wojciechowski, w piśmie do KPRM podkreślił, że wielokrotnie składał wyjaśnienia i dokumenty, które miały potwierdzić prawidłowość działań. Nie zgadza się z zarzutami dotyczącymi wykorzystania rachunku bankowego, a jako dowód przedstawił raport kasowy oraz dowody wpłat i wypłat. Jednak jego wyjaśnienia nie zostały uznane przez KPRM, a fundacja nadal figuruje na liście podmiotów zobowiązanych do zwrotu dotacji.
Fundacja Edukacja bez Granic ma na głowie nie tylko problemy związane z liceum sportowym. Organizacja musi również zwrócić niemal 700 tysięcy złotych dotacji od Polskiej Fundacji Narodowej (PFN) za projekt portalu „Portal Polska”. Portal miał promować pozytywny wizerunek Polski, jednak PFN uznała, że 75% opublikowanych tekstów nie spełniało założeń umowy. Dodatkowo, fundacja nie zamieściła na portalu wymaganych logotypów.
Prezes Wojciechowski tłumaczy, że cele portalu zostały osiągnięte, a ocena tekstów pod kątem ich „pozytywnego wydźwięku” jest subiektywna. Podkreśla swoje 30-letnie doświadczenie dziennikarskie i przekonuje, że to on oraz zaproszeni przez niego profesjonaliści są w stanie ocenić, które publikacje spełniają założenia projektu. Mimo to, PFN nie przyjęła jego argumentów, a sprawa może trafić do sądu.
Obecnie budynek przy ul. Jasińskiego w Mysłowicach wciąż nie jest gotowy. I i II piętro, gdzie miały znajdować się internat i szkoła, wymagają dalszych prac: postawienia ścianek działowych, tynkowania, malowania i wyposażenia. Na dokończenie inwestycji potrzeba co najmniej 500 tysięcy złotych. Prezes Wojciechowski liczy na kolejną dotację, tym razem od Narodowej Fundacji Wolności. Złożył już dwa wnioski, każdy na kwotę 700 tysięcy złotych. Rozstrzygnięcie konkursu planowane jest na koniec lutego 2025 roku.
Tymczasem władze Mysłowic, które w 2023 roku ogłosiły w mediach społecznościowych sukces powstania pierwszej szkoły sportowej dla osób niepełnosprawnych, muszą zmierzyć się z rzeczywistością. Droga do realizacji tego projektu okazała się znacznie dłuższa i bardziej wyboista, niż się spodziewano.
Sprawa Fundacji Edukacja bez Granic to tylko wierzchołek góry lodowej. KPRM planuje dalsze kontrole organizacji pozarządowych, które otrzymały dotacje z budżetu państwa. Władze zapowiadają, że będą konsekwentnie egzekwować zwrot środków w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości. To sygnał dla wszystkich NGO, że nadużycia finansowe nie przejdą bez echa.
Czy fundacja z Katowic zdoła udowodnić swoją niewinność? Czy uda się dokończyć budowę szkoły w Mysłowicach? Na te pytania odpowiedź poznamy w najbliższych miesiącach. Na razie jednak historia ta stanowi przestrogę dla wszystkich organizacji pozarządowych, które korzystają z publicznych środków.
gm
źródło: CTMyslowice.pl
