W sercu Mysłowic, w dzielnicy Wesoła-Ławki, przy ulicy Murckowskiej, na terenie dawnej Kopalni Węgla Kamiennego „Wesoła” znajduje się wyjątkowy pomnik. Jest to symboliczny gest upamiętnienia ofiar niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego „Fürstengrube”, miejsca przesiąkniętego bólem, ale i dowodem niezłomności ludzkiego ducha.
Historia obozu „Fürstengrube”
Obóz „Fürstengrube”, stanowiący jeden z podobozów Auschwitz-Birkenau, został założony w lipcu 1943 roku na terenie kopalni w Wesołej, dziś będącej częścią Mysłowic. Kopalnia ta, należąca do niemieckiego koncernu IG Farben, miała strategiczne znaczenie dla III Rzeszy, dostarczając węgiel niezbędny do produkcji chemicznej w fabryce w Monowicach.
Na terenie obozu znajdowało się sześć drewnianych baraków otoczonych drutem kolczastym i pilnowanych z czterech wież wartowniczych. Więźniowie, głównie Żydzi z całej Europy, byli zmuszani do ciężkiej pracy przy wydobyciu węgla oraz budowie nowej kopalni. Warunki w obozie były nieludzkie. Głód, choroby, wycieńczenie oraz brutalne traktowanie przez strażników sprawiły, że wielu z więźniów zmarło. Ich cierpienie pozostawiło niezatarty ślad w historii tego miejsca.
Pomnik jako świadectwo pamięci
Po zakończeniu II wojny światowej podjęto starania, aby uczcić pamięć ofiar obozu „Fürstengrube”. Na terenie kopalni „Wesoła” wzniesiono pomnik, który jest symbolicznym miejscem zadumy i hołdu dla tysięcy więźniów. Monument ten przypomina o tragedii, ale i przestrzega przed zapomnieniem – by historia nigdy więcej nie zatoczyła takiego koła.
Kolejne miejsca pamięci w Mysłowicach
Pomnik ofiar „Fürstengrube” jest jednym z wielu miejsc pamięci, które nadają Mysłowicom szczególny charakter jako miasta świadectwa historii. Stanowi ważny element krajobrazu historycznego i edukacyjnego tego regionu. To miejsce nie tylko upamiętnia ofiary, ale również skłania do refleksji nad wartościami pokoju, wolności i poszanowania ludzkiej godności. Historia tego obozu jest ostrzeżeniem, że obojętność i nienawiść mogą prowadzić do niewyobrażalnych tragedii.
Jak napisała kiedyś znana historyczka, „Pamięć jest jak mapa, prowadzi nas przez przeszłość, ucząc, jak uniknąć tych samych błędów w przyszłości”. Dlatego też takie miejsca, jak to w Wesołej, powinny być odwiedzane, wspominane i pielęgnowane przez kolejne pokolenia. W ich cieniu możemy odnaleźć prawdziwy sens słów: „Nigdy więcej”.
jb
